190801

№409

Гадаад дахь монголчуудын идэвхтэн төлөөлөгчид

2000 оны эхэн үеэс л гадаад дахь монголчуудын улс

төрийн оролцооны эрхийг хангуулах талаар ярьж,

хэлж иржээ. 2008 оны УИХ-ын сонгуулийн дүнг

мэдэгдсэний дараа хүний амь эрсэдсэн 7-р сарын

1-ний үйл явдал нь монголын улс төр-эдийн засгийн

эрх баригчдыг илүү нээлттэй, олон талын оролцоог

хангаж сонгууль зохион байгуулахад “хүргэсэн” юм

Үүний үр дүнд гадаад дахь монголчууд 2012 онд

анх удаа сонгуульд саналаа өгөх боломжтой болсон.

2012 оны УИХ-ын сонгуулийг холимог системээр

явуулсан. УИХ-ын 76 суудлын 28-ыг нь улс төрийн

намуудад пропорциональ системээр хуваарилсан

тул энэ сонгуульд гадаад дахь монголчууд улс төрийн

нам, эвсэлд саналаа өгч оролцсон. Харин үлдсэн

48 суудлыг Монгол Улсын доторх 26 сонгуулийн

тойрогт хэн хамгийн их сонгогчийн санал авсан нь

сонгогдох замаар нэр дэвшигчдийг шууд өрсөлдүүлж

хуваарилсан. Энэ 48 суудлыг хуваарилах сонгуулийн

хэсэгт нь гадаад дахь монголчууд оролцоогүй.

Сонгуулийн хуулийг өөрчилсөнтэй

холбогдуулан гадаад дахь монголчууд 2016 оны

УИХ-ын сонгуульд оролцоогүй

2016 оны УИХ-ын сонгуулиар сонгуулийн холимог

системийг мажоритар систем болгож өөрчилсөн. УИХ-

ын гишүүдийг улс орон даяарх тус бүр нэг мандаттай

нийт 76 тойргоос шууд сонгосон.

2012 БА 2016 ОНЫ УИХ-ЫН СОНГУУЛИУД

НЭГ УЛС, НЭГ ТОЙРОГ БА

онголын улс төр сошиал медиад

явагддаг болсноос хойш гадаад дахь

монголчууд Монгол Улс доторх олон

түмний үзэл санаа бүрэлдэн тогтоход

нөлөөлөх нэгэн хүч болсон. Хамгийн олон найз,

дагагчтай нүүрномчид, жиргээчид гадаадад байх

нь нийтлэг. Үүний үр дүнд Засгийн газар болон улс

төрийн намууд нь зөвхөнМонгол Улс доторх иргэдийн

дэмжлэгийг авах шаардлагатай бус харин гадаад дахь

монголчуудаас тодорхой хэмжээнд “хараат” болж

эхэлжээ. Ингэхээр Засгийн газар, улс төрийн намууд

гадаад дахь монголчуудтай харилцаа холбоогоо

бэхжүүлэхийг эрмэлзэж байгаа нь сайхан сэтгэлээс

илүү, улс төрийн энгийн тооцоо, логик юм. Нөгөө

талаас гадаад дахь монголчуудыг УИХ-ын сонгуульд

оролцуулах замаар тэдний улс төрийн оролцоог

“жинхэнэ” сонгогчийн хувьд хангах бололцоо өнөөг

хүртэл хязгаарлагдмал байсан ба энэ нь зөвхөн зохион

байгуулалтын төдийгүй, хууль зүйн бөгөөд санхүүгийн

нэлээн ярвигтай асуудал юм.

Олон улсын шилжилт хөдөлгөөний байгууллагын

мэдээлснээр 2016 онд нийт 130 мянган монголчууд

гадаадад байсан ба энэ нь 3 сая гаруй хүн амтай улсад

том тоо.

НИЙТЛЭЛ

In a market economy that encourages free and fair

competition, everyone should have an opportunity to

participate and succeed.

Laws meant to regulate business should promote

performance competition and combat economic

exploitation.

One downside of a competitive economy is the lack of a

permanent ownership position: One may lose tomorrow

that what she or he gained today. However, despite this

insecurity, competitive economies give ordinary people the

best chance for economic success, the most thrilling results

of which are innovation, creativity, and an entrepreneurial

spirit. Indeed, competition is far better than the alternatives

we’ve seen, such as feudal, state-controlled, or political party

cartel systems, in which only a few control the wealth of a

country while the majority struggle with low wages and less

opportunity.

And yet, 26 years since the collapse of the socialist system,

the notion that the state should encourage free and fair

competition is not very clear to many Mongolians. Luckily

there is such a mechanism for the promotion of competition

in the form of the current Trademark Law of Mongolia.

Trademarks give individuals and businesses the

opportunity to own a product or service name by obtaining a

state registration. With a registration, one gains the position

of excluding others from using the same or similar name

for the same or similar product or service. In Europe, for

example, this opportunity is not given out for free without

obligation; the trademark owner should be an active

participant in the economy by producing and selling goods

or services under that trademark. If the trademark owner

fails to produce or sell goods or services using the registered

trademark within a period of time set by law (normally five

years), she or he loses the ownership of the trademark.

This then gives other businesses an opportunity to use the

same or similar name (referred to as “non-use cancellation”).

Essentially, with trademarks, it’s “use it or lose it”.

But in Mongolia the Trademark Law does not provide

a non-use cancellation requirement. Additionally, the

trademark registration, examination, and renewal fees are

extremely low. One could say that the Mongolian state is

offering the trademark registration services almost for free.

Consequently, there is an increasing tendency for enterprises

and individuals to register trademarks in Mongolia without

a serious interest in actually participating in the Mongolian

economy through the production and/or selling of goods or

services using their trademark.

Therefore, as a result of the current trademark

registration system, enterprises might find out that

their product or service names are already registered

to someone else.

In such cases, these enterprises might be forced to

negotiate with the owner of the Mongolian trademark in

order to obtain the registration, often by ownership transfer

or consent. Start-up companies might end up spending

most of their valuable time in legal disputes with a trademark

registration owner who does not do any business at all.

The belief that trademark registration is a money-

making opportunity seems to prevail.

It is, therefore, not surprising when one encounters a

Mongolian trademark registration owner who insists on

trademark licensing against payment of annual fees, even

though she or he did not establish a product or service

brand, nor attempt to introduce goods or services to the

market.

Mongolia would do well to increase its awareness

of the actual purpose and benefit of trademark

protection—that it encourages fair competition and

legitimate contributions to the economy.

August 2018

ARTICLE

Dr. Uyanga Delger, attorney-at-law

Use Itor Lose It:

FAIR COMPETITION

AND TRADEMARK USE

IN MONGOLIA

Дэлгэрийн Уянга

Өмгөөлөгч, хууль зүйн доктор

ГАДААД ДАХЬ

МОНГОЛЧУУД