MPJ 2021 n.31

42 / 79

39
Дугаар (550) 31, 2021 Монголын хүн амын сэтгүүл
15. Гадаадад гэр бүл үүсгэх, гадаад дахь гэр бүлээ дагалдах/нэгдэхээр явсан иргэд: Xүлээн авагч
орны иргэнтэй гэрлэх гэж буй гадаадын иргэн, иргэдийн гадаадаас өргөж авсан хүүхдүүд, хүлээн
авагч оронд байнга оршин сууж буй гадаадын иргэний гадаад нөхөр/эхнэр, хүлээн авагч оронд
байнга оршин сууж буй ойрын хамаатныдаа хамт байхаар зөвшөөрөл аван хил нэвтэрсэн бүх
гадаадын иргэд.
16. Дүрвэгчид: Хил нэвтрэхээс өмнө юмуу нэвтрэх үеэр цагаачлалын эрх авсан гадаадын иргэн.
Үүнд, гадаадад байхдаа юмуу хил нэвтрэх үедээ хүлээн авагч оронд оршин суух цагаачийн эрх
авсан гадаадын хүн, мөн хүлээн авагч оронд ирээд бүлгээрээ цагаачийн статус авсан хүмүүс
орно. Зарим тохиолдолд төрөлх улсаасаа гадаадад цагаачлах хүсэлтээ гарган шалгуулж,
эх орондоо байхдаа гадаадад цагаачлах эрх авч болдог. Ерөнхийдөө цагаачлалын статусыг
Дүрвэгчдийн статусын талаарх 1951 оны гэрээгээр, хүмүүнлэгийн шалтгаанаар олгодог.
Д. Гадаад шилжилт хөдөлгөөнд тооцогдож болохоор боловч хүлээн авагч улсад байх хугацаа
нь тодорхойгүй, хил нэвтрэх хөдөлгөөнд ороцогчид:
17. Орогнол хүсэгчид: Oрогнол хүссэн өргөдөл гаргах зөвшөөрөл авсан, ийм өргөдөл гаргаагүй
ч төрөлх улсдаа аюулгүй буцталаа түр байх зөвшөөрөл авсан буюу түр хамгаалалтад орсон
гадаадын иргэд.
18. Зөвшөөрөлгүй хил нэвтэрсэн эсвэл зөвшөөрөлгүй оршин суугч гадаадын иргэд: Хүлээн авагч
орны шаарддаг хил нэвтрэх дүрмийг зөрчин хил нэвтэрсэн гадаадын иргэд, орогнол хайхаар
оролдож буй ч зохих өргөдлийн зөвшөөрөл авч чадаагүй, хүлээн авагч оронд оршин суух/байх
зөвшөөрөлгүйгээр оршин сууж байгаа гадаадын иргэд34 .
Эх сурвалж: United Nations, Treaty Series, Vol.189, No.2545
АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ
Монгол хэлээр:
Монгол Улсын Ажиллах хүч гадаадад гаргах,
гадаадаас ажиллах хүч, мэргэжилтэн
авах тухай хууль 34
Монгол Улсын Гадаадын иргэний эрх зүй
байдлын тухай хууль
Монгол Улсын иргэн гадаадад хувийн хэргээр
зорчих, цагаачлах тухай хууль
Монгол Улсын Үндсэн хууль
Монгол Улсын Хүн ам, орон сууцны улсын
тооллогын тухай хууль
Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын
үзэл баримтлал (2010)
Монгол Улсын Гадаад бодлогын үзэл
баримтлал (2011)
Монгол Улсын төрөөс хүн амын хөгжлийн
талаар баримтлах бодлого (2016-2025)
Монгол Улсад бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоог
бий болгох үндэсний хөтөлбөр (2008-
2012)
Монгол Улсын Засгийн Газар, “Зөгийн үүр”
хөтөлбөр (2012-2016)
34 1-7 хүртэл оноотой индексээр хэмждэг ба ААНБ-аас авсан
түүвэр судалгаагаар дүгнэдэг.
Монгол Улсын Засгийн Газар, “Дэлхийн
монголчууд” хөтөлбөр (2016-2020)
Монгол Улсын Засгийн газрын үйл
ажиллагааны 2012-2016, 2016-2020 оны
хөтөлбөрүүд
Монгол Улсад хүний эрхийг хангах үндэсний
хөтөлбөр
Болормаа.Ц (2019). “Монгол Улс: Ажиллах
хүчний гадаад шилжилт хөдөлгөөн”,
Монголын хүн амын сэтгүүл, дугаар
(499), 29, 2019, 9-18-р тал
Гэрэлчулуун.Х (2011). Хүн амын шилжих
хөдөлгөөн/Олон улсын эрх зүйн
зохицуулалт, Улаанбаатар: Мөнхийн
үсэг
Жандос.С (2014). Монгол улсын хөдөлмөрийн
гадаад шилжих хөдөлгөөнийг
боловсронгуй болгох нь, магистрын зэрэг
горилсон дипломын ажил
Монголбанк (2012). Гадаадад суралцаж
буй монгол иргэдийн зардлын түүвэр
судалгааны хураангуй тайлан
)
Монголбанк (2013). БНЧУ-д ажиллаж, амьдарч
буй монгол иргэдийн мөнгөн гуйвуулгын
хэмжээг тооцоолох түүвэр судалгаа