7 / 10
7
ТОЙМ
ДеФакто
АСГАТЫН ОРДЫГ ЭРДЭНЭС МОНГОЛ ХХК-Д ШИЛЖҮҮЛНЭ
Үйл явдлын товч:
Өнгөрсөн долоо хоногийн эхээр 1996
оноос хойш Монгол, Оросын хамтарсан
“Монросцветмет” компанийн мэдэлд байсан
Асгатын мөнгөний ордыг Эрдэнэс Монгол
компанид шилжүүлэх шийдвэр гарлаа.
Баян-Өлгий аймгийн Ногооннуур суманд
байрлах тус ордыг 2007 онд стратегийн ач
холбогдолтой гэгдэх орд газруудын тоонд
оруулж байсан.
Засгийн Газрын Хэрэг Эрхлэх Газрын дарга
Г.Занданшатар Эрдэнэс Монгол компанийн
удирдлагуудад 1 сарын дотор Асгат, Цагаан
эргийн
ордуудыг
ашиглах
төлөвлөгөөг
боловсруулж танилцуулах үүрэг өгсөн байна.
Дүгнэлт тайлбар:
Асгатын орд дээр яг ямар асуудлууд үүссэн бэ?
1973 онд Монгол-Зөвлөлтийн Засгийн газар
хооронд
байгуулсан
хэлэлцээрийн
дагуу
Зөвлөлтийн геологичид судалгаа хийсэн байдаг.
Хойд хөршийн геологичид тухайн үеийн ЗХУ-тай
хиллэсэн баруун хилээс зүүн хил хүртэлх 4438 км
үргэлжилсэн газар нутгаас манай улсын гүнд 100
км-т геологийн судалгаа явуулж байсан гэдэг.
1986 оноос Асгатын мөнгөний ордын хэмжээнд
явуулсан төрөл бүрийн геологийн судалгааны
хөгжлийн банк нь нийт 745 тэрбум
төгрөгийн
өөрийн
хөрөнгөтэй
боловч
зөвхөн
“Эрдэнэт
үйлдвэр”,
“Монголросцветмет”-ийн
49
хувийг
худалдан авахын тулд 900 тэрбум
төгрөгийн зээл гаргасан нь гол хувьцаа
эзэмшигчийн
хариуцлагын
хүлээх
хэмжээнээс давсан байна. Мөн нэг
зээлдэгчид
өөрийн
хөрөнгийн
20
хувиас хэтрэхгүй (146 тэрбум төг буюу
70 сая доллароос бага байх) зээл олгох
хязгаарыг зөрчөөгүй болж харагдуулахын
тулд холбогдох этгээдүүдийн нэр дээр
байгуулсан
компаниудиар
халхавч
хийн, 70 сая ам.доллар дотор тус тус зээл
олгож, “Монголиан коппер”-т дамжуулан
шилжүүлжээ.
Тэгээд “Эрдэнэт үйлдвэр”-т хяналтаа тогтоосон
2016 оны зургадугаар сарын 27-ны өдрөөс хойш
таван сарын дотор “Монголиан коппер” нь
2012 оны ногдол ашиг 47.1, 2013 оны ногдол
ашиг 8.6, гэрээний урьдчилгаа төлбөр гэх 2.6
сая ам.доллар, QSC компанид гэрээний төлбөр
17 тэрбум төгрөг, Хөтөлийн цемент шохойн
үйлдвэрт 2.7 тэрбум төгрөг тус тус “Эрдэнэт
үйлдвэр”-ээс (нийт 67 сая орчим ам.доллар)
авсан байна.
УИХ-ын ажлын хэсгийн бас нэг дүгнэлт бол
Хөгжлийн банкны 160 тэрбум төгрөг (“Самурай”
бондын 3.7 тэрбум иен) Худалдаа хөгжлийн
банкинд байсан, Монголбанк 360 тэрбум
төгрөгийг хууль бусаар зээлсэн, “Чингис”
бондоос Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрт 84
тэрбум, Дарханы хар төмөрлөгийн үйлдвэрт 137
тэрбум төгрөг олгосон, мөн QSC компанид төмөр
зам бариулсны хөлсөнд төрөөс 90 сая ам.доллар
буюу (нийтдээ 700 гаруй тэрбум төгрөг) төр
засгийн (нийтийн) хөрөнгө Худалдаа хөгжлийн
банкаар дамжсан байна.
УИХ-ын гацаа нь тарах хэмжээний нөхцөл
байдал руу явж байна уу? Зарим гишүүд УИХ
өөрөө тарах бичигт гарын үсэг зурсан.
Одоо Үндэсний Аюулгүй Байдлын зөвлөлийн
шийдвэрийг биелүүлэхгүй байгаа хүнийг яах
тухай асуудал тавигдана. Гэхдээ тэр заалт нь
тодорхой биш.
УИХ-ын дарга огцроход, ордны эрх баригчдын
нэг хэсгийнх нь сонирхол ялна. Огцрохгүй бол
УИХ тарна. Дахин сонгуулийн тов тогтооно, 4-5-р
сарыг санал болгох байх.
Гэхдээ товлосон өдрөө ямар нэг шалтгаанаар
хойшлуулах байх. Унжиж сунжирсаар 2020
оны сонгууль хүргэж ч мэднэ. Асуудал шийдэж
чадахгүй удах тусам эдийн засагт хортой нөлөө
үзүүлнэ. Үүрэг гүйцэтгэгч нар дорвитой алхам
хийж чадахгүй. Том төслүүдийг хойшлуулна.
Гадаадын
хөрөнгө
оруулалтын
шийдвэр
хойшилно. Төгрөг улам суларна.