54 / 86
Ìàãàäëàëò ò¿¿âýðëýëò
Ìàãàäëàëò áóñ ò¿¿âýðëýëò
o
Òóõàéí ýõ îëîíëîãèéí øèíæ ÷àíàðûã
ä¿ãíýõ á¿ðýí áîëîìæòîé
o
Òóõàéí ñóäàëæ áóé ¿çýãäýë, ¿éë ÿâöûã
ñóäëàõ òºäèé ¿ð ä¿í ãàðíà
o
Ò¿¿âýðëýëòèéí èõýýõýí áîëîâñðîíãóé
çàãâàð
o
Ò¿¿âýðëýëòèéí
ìàø
“
á¿ä¿¿ëýã
”
çàãâàðò òîîöîãääîã
o
Ýõ îëîíëîãèéí ÿëãààòàé øèíæ ÷àíàð
á¿õèé íýãæ¿¿ä ñóäàëãààíä õàìðàãääàã
o
Ñóäàëãààíä
õàìðàãäñàí
íýãæ¿¿ä
èõýâ÷ëýí
íýãýí
òºðëèéí
øèíæ
÷àíàðòàé áàéäàã
o
Ñòàòèñòèê
¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã
òîîöîõ
áîëîìæòîé
o
Ñòàòèñòèê ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã òîîöîõ
áîëîìæã¿é
o
Ìàãàäëàëò çàãâàðààð ò¿¿âýðëýëò õèéõýä
èõýýõýí öàã õóãàöàà, õºðºí㺠øààðääàã
o
Èéì òºðëèéí ò¿¿âýðëýëòèéã õèéõýä
öàã
õóãàöàà,
õºðºíãº
áàãà
çàðöóóëàãääàã
Алхам-5:
Òóõàéí ñóäàëãààíä õýðýãëýõýýð òîãòñîí ò¿¿âðèéí çàãâàðààð ò¿¿âðèéí
õýìæýýòýé òýíö¿¿ òîîíû àíõäàã÷ íýãæ¿¿äèéã ñîíãîæ, èëýðõèéëñýí
õýìæ¿¿ð¿¿äèéí äàãóó
түүвэр олонлогийг бүрдүүлнэ.
Ò¿¿âýð ñóäàëãààíû
ìýäýýëëèéã ñîíãîãäñîí ò¿¿âýð îëîíëîãîîñ öóãëóóëàõ çàìààð ñîíèðõîæ áóé ýõ
îëîíëîãèéí øèíæ ÷àíàðûã òîäîðõîéëîí ãàðãàäàã.
Алхам-6: Түүврийг үнэлэх
íü äàðààõ õî¸ð àñóóäëûã õàìàðäàã. ¯¿íä:
À) Ò¿¿âýð àæèãëàëòûí óòãûã àøèãëàí çîðèëòîò ýõ îëîíëîãèéí ïàðàìåòð¿¿äèéí
áàéæ áîëîõ õàìãèéí à÷ õîëáîãäîëòîé, áîäèòîé óòãûã òîäîðõîéëîõ;
Á) Ò¿¿âýðëýëòèéí òîîöîîëëûí ¿íýí çºâ ýñýõèéã õýìæèõ; Òóõàéí ò¿¿âýð
îëîíëîãèéí òîîöîîëëûí áîäèòîé áóþó ¿íäýñëýëòýé ýñýõèéã ñòàíäàðò àëäàà,
õýëáýëçëèéí êîýôôèöèåíò, èòãýìæëýãäñýí èíòåðâàë çýðãýýð èëýðõèéëäýã.
Түүвэрлэлтийн үйл явцын жишээ
Óëààíáààòàð õîòûí Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí ºðõ¿¿äèéí ýð¿¿ë ìýíääýý çàðöóóëæ áóé
çàðäëûí ñàðûí äóíäàæ ò¿âøèíã ñîíèðõîæ áàéíà ãýæ ¿çüå. Ýíýõ¿¿ æèøýýí äýýð
ò¿¿âýðëýëòèéí ¿éë ÿâöûí äýñ äàðààëñàí àëõìóóäûã àâ÷ ¿çüå.
Ò¿¿âýð ñóäàëãààíû çîðèëãî- Ýð¿¿ë ìýíäýä çàðöóóëæ áóé çàðäëûí ñàðûí äóíäàæ
ò¿âøèíã òîäîðõîéëîõ
Àëõàì 1. Ýõ îëîíëîãèéã òîäîðõîéëîõ
Ñóäëàõ ãýæ áóé ýõ îëîíëîã/Çîðèëòîò ýõ îëîíëîã- Óëààíáààòàð õîòûí Ñ¿õáààòàð
ä¿¿ðãèéí á¿õ ºðõ¿¿ä áàéõ áà ýíý íü ñóäàëãààíû çîðèëãîîñ õàìààðàí
òîäîðõîéëîãäîæ áàéíà.
Ýõ îëîíëîãèéí ñîíèðõîæ áóé øèíæ òýìäýã/¿ç¿¿ëýëò - Ýð¿¿ë ìýíäýä çàðöóóëæ
áóé çàðäàë íü ñîíèðõîæ áóé ¿ç¿¿ëýëò áîëíî. ¯¿íèéã õýðõýí õýìæèõ, (òºãðºãººð
ýñâýë äîëëàðààð) ñóäàëãààã õèéõäýý ñ¿¿ëèéí ñàðûí, óëèðëûí, ýñâýë ñ¿¿ëèéí íýã
æèëä çàðöóóëñàí çàðäëûí àëèíààð íü ¿ç¿¿ëýëòýý òîäîðõîéëîõ, àðõàã õóó÷ ºâ÷èí
áîëîí ìýñ çàñàëä çàðöóóëñàí çàðäëûã îðóóëàõ óó, ýñâýë îðõèãäóóëàõ óó ãýñýí
àñóóäëóóäûã øèéäýõ õýðýãòýé.
Ýõ îëîíëîãèéã á¿ðä¿¿ëýã÷ àíõäàã÷ íýãæ¿¿ä- ªðõ¿¿ä áóþó íýã ãýðò õàìò
àìüäàðäàã, íýãäìýë òºñºâòýé, õ¿íñ, àìüäðàëûíõàà íààä çàõûí õýðýãöýýã õàìòðàí
õàíãàäàã õýñýã õ¿ì¿¿ñ þì.
Àëõàì 2. Ò¿¿âðèéí õ¿ðýýã áîëîâñðóóëàõ
Óëààíáààòàð õîòûí Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðãèéí á¿õ ºðõèéí æàãñààëòûã õàìãèéí
áîäèòîé, ñ¿¿ëèéí ¿åèéí áàéäëààð ãàðãàñàí áàéíà.
52