Товч агуулга:“Хан харангуй" хэмээх энэ гайхамшигт сайхан туулийг анх тэмдэглэж авсан хүн нь Финляндын нэрт монголч эрдэмтэн Г.Рамсдедт (1873-1950) ажээ. Тэрбээр Монголд хэдэн удаа ирж нутгийн аялгуу, аман зохиолын баялаг хэрэглэгдэхүүн цуглуулсан ба ингэж явахдаа Ханхарангуй туулийн нэгэн мөчлөг гэж үзэж болох Улаадаймэргэний үйл явдлыг харуулсан бүлэг хувилбарыг 1909 оны 10-р сарын 24-нд Өргөө хотод Алтангэрэл гэдэг хүнээс тэмдэглэж авсан байна. Монгол туулийн гурван оргилийн нэг гэж зүй ёсоор үнэлэгдсэн "Ханхарангуй" тууль нь дүр дүрслэл, бүтэц зохиомж, агуулга хэлбэр, гарал үүсэл, хөгжил хувьслын явц зэргээрээ үнэхээр олон оныг дамжсан, ардын аман яруу найргийн содон сайхан бүтээл билээ. "Ханхарангуй" тууль нь халх, өөлд, дөрвөд, баяд, торгууд, захчин, урианхай ялгалгүй бүхий л монгол овогтны дунд дэлгэрчээ.
