7 / 86
ÕÎÒÎÄ ØÈËÆÈÍ ÈÐÝÃÑÄÈÉÍ ÒÓËÃÀÌÄÑÀÍ ÀÑÓÓÄËÓÓÄ
Ò.Íàâ÷ àõëàõ áàãø/ñóäëàà÷,
Ä.Õ¿ðýëìàà áàãø/ñóäëàà÷,
ÌÓÈÑ, Ýäèéí Çàñãèéí Ñóðãóóëü,
Õ¿í Àìûí Ñóðãàëò Ñóäàëãààíû Òºâ
Монголд хөдөөнөөс хот руу чиглэсэн шилжих хөдөлгөөний урсгал үргэлжилсээр
байна. Энэ нь хот төлөвлөлт, хотын менежментийн асуудлыг хүндрүүлээд
зогсохгүй хотын хүн амын ядууралд нэрмээс болсоор байна.
Энэхүү судалгаанд шилжин ирэгсэд болон шилжих хөдөлгөөнд оролцоогүй хүн
амын амьдрал, ахуйн нөхцлийн ялгаатай байдал, боловсрол, эрүүл мэндийн
үйлчилгээний хүртээмж, эдийн засгийн байдал, шилжигч хүн амд тохиолдож буй
хүндрэл бэрхшээлүүдийг тодруулж, үйл ажиллагааны нэн тэргүүний зорилтот
бүлгийг тодорхойлохыг зорьсон юм.
Судалгаанд шилжигч хүн амыг шилжигч бус хүнтай харьцуулан орлого
хэрэглээний ядуурал болон нийгмийн эмзэг бүлэгт багтах магадлалыг олон хүчин
зүйлсийн регрессийн аргаар тодорхойлж гаргав.
Хотод шилжин ирэгчид голдуу дэд бүтэц муу хөгжсөн, нийгмийн үйлчилгээний
чанар төдийгүй хүртээмж муутай хотын захын гэр хорооллуудад аж төрж
байна. Бүртгэл нь хот руу чиглэсэн шилжих хөдөлгөөнийг сааруулахад нөлөөлж
чадахгүй байна. Шилжигчид шилжигч бус хүн амаас илүү ядуу амьдарч байна.
Тэд хотод шилжин ирсэн учраас ядуу амьдарч байгаа бус харин боловсрол
багатай, чадавхи сул байгаагаас ядуурал, нийгмийн эмзэг байдалд илүү
өртөмтгий байна.
Шилжих хөдөлгөөнийг бууруулахын тулд орон нутагт хүн амын эдийн засгийн
болон боловсролын байдлыг сайжруулах асуудал хамгийн чухал байна.
Îðøèë
Ìîíãîëä ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä õºäººãººñ õîò ðóó, ÿëàíãóÿà Óëààíáààòàð õîò ðóó
÷èãëýñýí øèëæèõ õºäºë㺺íèé óðñãàë ¿ðãýëæèëñýýð áàéíà. Õ¿í àì, îðîí ñóóöíû
2000 îíû òîîëëîãîîñ (¯ÑÃ, 2001) ¿çýõýä Óëààíáààòàð õîòûí õ¿í àìûí ãóðàâíû
íýãèéã øèëæèí èðýãñýä á¿ðä¿¿ëæ áàéíà.
Øèëæèõ õºäºë㺺íèé ¿ð äàãàâàð Óëààíáààòàð õîòûí ãýð õîðîîëîëä èë¿¿ òîä
èëýð÷ áàéíà. Õîòûí ãýð õîðîîëëûí õ¿í àìûí õóðäòàé ºñºëò íü õîòûí íèéãýì,
ýäèéí çàñãèéí áîëîí çàñàã çàõèðãààíû àæèëä àñàð èõ à÷ààëàë ¿¿ñãýæ, ÿäóóðëûã
óëàì á¿ð ã¿íçãèéð¿¿ëýí òýëæ áàéíà. Ãýð õîðîîëëûí îðøèí ñóóã÷äûí îëîíõè íü
àæèëã¿é ýñâýë àëáàí áóñ ñåêòîðò àæèëëàõ íýð òºäèé àæ òºðæ áàéíà. Øèëæèí
èðýãñäèéí ýíýõ¿¿ ò¿ðýëò äýä á¿òöèéí ÷àäàâõèéã øàâõàæ áàéãàà áºãººä
õºäººíººñ èðýýä äàñàí çîõèöîõ, àìüæèðãààíû íààä çàõûí íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä
íü òóñëàõ, áîëîâñðîë, ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýýíä õàìðóóëàõ çýðýã íèéãýì, ýäèéí
5